Succesvol arbobeleid
Artikel: Succesvol Arbobeleid
Artikel: Goed Arbobeleid is geïntegreerd beleid
Artikel: De arbocoördinator: wil, weg en wet
Artikel: De taken van de arbocoördinator
Artikel: Taakverdeling in en om de organisatie
Artikel: Positie en opleidingen van arbocoördinatoren
Artikel: Arbo-opleiding en de praktijk van de podiumtechnicus
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 1, Rob Roos, Theater aan de Schie
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 2, Walter van Elteren, Theatercompagnie
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 3, Robert Vonkeman, Noord Nederlands Toneel
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 4, Ton Driessen, Wetten van Kepler
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 5, Chris Gorissen, Het Vervolg
Serie: Op zoek naar de arbocoördinator 6, Johan van der Kooy, De Paardenkathedraal
AanstellingskeuringArbobeleid in de organisatieArbocoördinator en preventiemedewerkerPlan van AanpakProductie risico inventarisatie & evaluatie (PRI&E)Risico inventarisatie & evaluatie (RI&E)Samenwerkende werkgeversVoorlichting en onderrichtWerkdrukSuccesvol arbobeleid
Uit Zichtlijnen 91, november 2003
door Aart Kraak
Waarom lukt het in de ene organisatie wel om op een structurele manier zorg aan de arbeidsomstandigheden van de medewerkers te besteden en in de andere organisatie niet? Dat was de vraag waarmee ik op stap ging, samen met Ruud de Koning en Pauline Beran. De reis ging naar het Theater aan de Schie in Schiedam en naar het Ro Theater in Rotterdam. Meer specifiek naar Rob Roos en Bram de Ronde, want dat zouden (zo was mij verteld) drijvende krachten zijn achter het arbobeleid bij hun organisaties.
Even voor de duidelijkheid: bij de bezoeken is alleen met genoemde personen gesproken en die zal ik dus op hun mooie blauwe (?) ogen moeten vertrouwen. Maar ik ben bereid daarin een heel eind te gaan.
In mijn periode als arbo-adviseur (± 1990-2000) heb ik veel organisaties begeleid bij het opzetten van arbobeleid, en mijn ervaring is dat het alleen goed van de grond komt als de directie er achter staat en er één of meerdere personen binnen de organisatie de verantwoordelijkheid en de mogelijkheden krijgen om dit beleid handen en voeten te geven. Bij het Theater aan de Schie (b)lijkt dat te werken. Rob Roos is momenteel productiemanager en heeft ook de rol van arbocoördinator. De directeur ziet het belang van goede arbeidsomstandigheden, maar heeft een andere agenda (en dat mag ook, als je het maar faciliteert, zodat een ander het op kan pakken). Doordat Roos diverse bedrijfsprocessen onder zijn hoede heeft (waaronder de horeca, de productieplanning en de arbo) en zelf budgethouder is, is er zelden sprake van moeizame discussies en tegenstrijdige belangen. Die zijn er wel, maar worden in één persoon afgewogen. Op mijn vraag of arbo dan niet vaak het stiefkindje is wordt door Roos ontkennend geantwoord. Hij zou zelf de rekening gepresenteerd zou krijg van een dergelijk beleid, een rekening die de vorm aan zou nemen van (onder andere) ziekteverzuim en problemen met de Arbeidstijdenwet. Bij het Theater aan de Schie is er dan ook nooit een stuwmeer aan overuren (sociaal roosteren) en zijn de technici niet overbelast.
Mijn conclusie: het arbobeleid werkt bij deze organisatie omdat de directie er het belang van inziet en het operationele gedeelte van het arbobeleid heeft neergelegd bij iemand die daar op een positieve manier mee omgaat en ervoor wordt gefaciliteerd.
Bosbouwer traint acteur
Daarna togen we naar het Ro Theater. Bram de Ronde heeft daar geruime tijd de functie van arbocoördinator bekleed. Hij is nu hoofd van de productie-afdeling en heeft de arbotaken afgestoten, omdat hij vond dat deze verantwoordelijkheid niet te combineren viel met de opdracht om voorstellingen te maken. De zakelijk leider vervult nu de functie van arbocoördinator. Het Ro Theater heeft een arbocommissie, maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat deze al geruime tijd niet meer bij elkaar is geweest.
Ik heb in dit gesprek dan ook minder gefocust op het arbobeleid vanuit de rol van een arbocoördinator, maar meer: hoe kun je als hoofd van een productie-afdeling voldoende aandacht geven aan arbo en veiligheid. Een groot verschil namelijk met het Theater aan de Schie is dat bij het Ro Theater ook producties worden gemaakt. De Ronde werpt zich daarbij op als een pleitbezorger voor veiligheid. Een voorbeeld: men bedenkt dat er bij de productie een boom moet worden doorgezaagd met een motorkettingzaag. Door de bemoeienis van De Ronde is er onder meer voor gezorgd dat de acteur door een bosbouwer is getraind in het doorzagen van bomen, dat bij de kostuumontwerpster een verlanglijstje is neergelegd ten aanzien van beschermende kleding en dat uit een naslagwerk een veiligheidsinstructie voor kettingzagen is overgenomen.
Terug naar de praktijk in het Ro Theater. Enkele positieve aspecten:
∑ Het opstellen van de risico-inventarisatie en het Plan van Aanpak is volledig in eigen beheer gedaan, omdat men vond dat het gedragen moest worden door de eigen organisatie. Dit heeft geleid tot enkele aanpassingen in de inrichting.
∑ Er wordt al bij de repetities aandacht besteed aan de veiligheidsaspecten.
∑ Bij constateren van een onveilige situatie wordt de artistieke leiding geprikkeld om zelf een oplossing te bedenken.
∑ De eerste inspiciënt heeft een belangrijke rol bij het beoordelen van decors op veiligheid.
Mijn conclusie in deze situatie: hier is sprake van goed arbobeleid, dat echter kwetsbaar blijft doordat de arbocommissie slapend is en ook doordat de koppeling van de functie van arbocoördinator aan die van zakelijk leider niet logisch is. De kans dat arbo dan het stiefkindje wordt is niet ondenkbaar. Ik hoop dan ook dat het Ro Theater naast de huidige gezonde aandacht voor veiligheid, ook aandacht besteedt aan de verdere organisatie van arbo.
Ik wil afsluiten met een opmerking van Bram de Ronde: Veiligheidsmaatregelen zijn niet onderhandelbaar.