Legionella is een bacterie die de veteranenziekte kan veroorzaken. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van een fikse verkoudheid tot een flinke griep met longontsteking, zelfs met de dood tot gevolg. Infectie vindt plaats door het inademen van de bacterie in zeer kleine druppeltjes water, verspreid in de lucht (aerosolen). De ziekte wordt niet van de ene mens op de andere overgebracht. Ook van het drinken van met legionella besmet water krijgt men geen veteranenziekte.
Het ministerie van VROM heeft voorschriften opgesteld waaraan een groot aantal bedrijven en instellingen – welke aan te merken zijn als risicogroep – dienen te voldoen. De wetgeving schrijft voor dat zij de plicht hebben deugdelijk water beschikbaar te stellen. Hieraan is een hoofdelijke aansprakelijkheid verbonden. In gevallen waar een legionellabesmetting wordt herleid tot een installatie waar de zorgplicht is verwaarloosd, kan de eigenaar privaatrechtelijk aansprakelijk worden gesteld voor de schade.

Bij het gebruik van water voor bijvoorbeeld douchen, sproeien, koelen, spoelen, hogedrukreiniging of brandbestrijding (haspels), is de werkgever verplicht haar medewerkers te beschermen.

Mogelijke bronnen:

De legionella-bacterie kan zich ontwikkelen in stilstaand water met een temperatuur tussen 25 en 50 graden Celsius. Op zich is er dan nog geen gevaar, echter wel als dit water in fijne vorm (aerosol) vrij kan komen in de lucht, en dat is ook bij snelstromende kranen, douches, etc. niet uitgesloten.
(Onder andere) de volgende bronnen kunnen derhalve een potentieel risico vormen:

  • Leidingen met langdurig stilstaand water, inclusief alle tappunten;
  • Douches;
  • Brandslangen / haspels;
  • Luchtbevochtigers;

Wettelijke verplichtingen:

Als uit de RIE (risico-inventarisatie en –evaluatie) blijkt dat er potentiële legionellabronnen aanwezig zijn dient een risicoanalyse te worden uitgevoerd, en op basis daarvan (eventueel) een beheersplan te worden opgesteld. Mocht er sprake zijn van continu aanwezige of steeds terugkerende bronnen, dan dient ook een logboek te worden bijgehouden.

Maatregelen:

Bij preventie is het belangrijk te voorkomen dat de legionella bacterie zich kan vermenigvuldigen, dit kan voorkomen worden door de volgende maatregelen:

  • Zorg er voor dat het water in de leidingen onder de 25 graden of boven de 60 graden is;
  • Een lange verblijftijd van het water in een systeem moet voorkomen worden;
    • dit kan worden voorkomen door douches die niet frequent worden gebruikt bijvoorbeeld tweewekelijks door te spoelen;
    • ook is het noodzakelijk om brandhaspels periodiek (minimaal maandelijks) even door te spoelen;

Wetgeving:

In het Arbobesluit en de Arbobeleidsregels wordt over legionella het volgende gemeld (voor letterlijke tekst, zie verwijzing onderaan dit artikel):

  • Specifieke maatregelen zijn verplicht als luchtbevochtigers gebruikt worden die niet werken met stoom;
  • Stilstand van water in leidingen zoveel mogelijk vermijden;
  • Watertemperatuur zoveel mogelijk onder 25 of boven 60 graden houden;
  • Een beheersplan opstellen als er sprake is van bronnen;

Nadere informatie:

www.waterinspectie.nl
Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: informatie over legionella
Arbobesluit / beleidsregel artikel 4.87 legionella

 

Disclaimer

Hoewel de informatie op deze website met zorg is samengesteld en de Stichting Arbo en Podiumkunsten de informatie steeds actueel tracht te houden, kunnen aan deze website geen rechten ontleend worden. de Stichting Arbo en Podiumkunsten aanvaardt geen enkele aansprakelijkheid voor de gevolgen van onvolledigheid of onjuistheid van het materiaal van deze website. Tevens is de Stichting Arbo en Podiumkunsten niet verantwoordelijk voor de inhoud van websites waarnaar wordt gelinkt.